ေမး။ ။ ဘုရားေဟာ သုတၱန္၊ ဇာတ္၊ နိပါတ္ေတာ္မ်ားတြင္ “ေရွးလြန္ေလၿပီးေသာအခါ ဗာရာဏသီျပည္၌ ျဗဟၼဒတ္မင္း အုပ္စိုးေတာ္မူစဥ္” စသည္ျဖင့္ တရားစာပိုဒ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ၾကရသည္။ ထိုအခါ တစ္ေယာက္ေသာ မိတ္ေဆြက “ဒါကေတာ့ဗ်ာ မင္းမသိ ျဗဟၼဒတ္၊ ျပည္မသိ ဗာရာဏသီ-လို႔ ဆို႐ိုးရွိတယ္ေလဗ်ာ၊ ဇာတ္ေတာ္တိုင္း ဒီလိုခ်ည္း ျပဆိုရတာေပါ့” ဟု ဆိုလာပါသည္။
ဦးခင္ေမာင္ႏိုင္ႏွင့္ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ား
ေျဖ။ ။ ေရွးဦစြာ ဗာရာဏသီ-ဟု အမည္ရျခင္းအေၾကာင္းမ်ားကို ဗဟုသုတ အျဖစ္ ေဖာ္ျပခ်င္ပါသည္။
၁။ ဗာရာဏသာျမစ္၏ မနီးမေဝး၌ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗာရာဏသီ၊ (ဗာရဏသာ+ဏ+ဤ)
၂။ ၁၂-ဦးေသာ ရေသ့မုနိတို႔ သက္ဆင္းဝင္ေရာက္ရာ ဌာနျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဗာရာဏသီ၊ (ဒြါဒသဣသိ+ဤ)
၃။ အသိန္းမကေသာ ဘုရားရွင္တို႔ ဓမၼစၾကာေဟာေတာ္မူရန္ သက္ဆင္းရာ ဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗာရာဏသီ၊
၄။ ေမ်ာက္ဦးေခါင္းရွိရာ (သို႔မဟုတ္) ေမ်ာက္ဦးေခါင္းႏွင့္တူေသာ ေက်ာက္ရွိရာ ဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗာရဏသီ၊ (ဝါရဏသီသ+ဏ+ဤ)
၅။ ၿမိဳ႕တည္စအခါ၌ မင္းႏွစ္ပါးတို႔ စစ္ထိုးရာ ဌာနျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗာရာဏသီ၊ (ဒြိ+ရဏ+သ+ဤ)
၆။ ဝရဏာျမစ္ အသီျမစ္ ၂-သြယ္တို႔၏ အၾကား၌ တည္ေသာေၾကာင့္ ဗာရာဏသီ-ဟု ေခၚ၏။
ဗာရာဏသီျပည္အနီး မိဂဒါဝုန္၌ ဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာ သုတၱန္မ်ားမွာ--
၁။ ဓမၼစၾကာသုတ္၊ ၂။ အနတၱလကၡဏသုတ္၊ ၃။ ပၪၥသုတ္၊ ၄။ (ပထမ+ ဒုတိယ) မာရပါသသုတ္၊ ၅။ ဓမၼဒိႏၷာသုတ္၊ ၆။ အာဒိတၱပရိယာယသုတ္၊ ၇။ သစၥဝိဘဂၤသုတ္၊ ၈။ ရထကာရသုတ္၊ ၉။ သမယသုတ္၊ ၁၀။ သေစတနသုတ္၊ ၁၁။ ကဋဳဝိယသုတ္၊ ၁၂။ ေမေတၱယ်ပဉႇာတို႔ ျဖစ္၏။
အျခားေသာ အရွင္သာရိပုတၱရာ- စေသာ သာဝကဘာသိတသုတ္မ်ား လည္း အနည္းငယ္ ရွိေသး၏။
ဗာရာဏသီျပည္သည္ အၿမဲပင္ ဗာရာဏသီ အမည္ရွိေနခဲ့သည္ မဟုတ္ပါ။
“အယၪႇိ ဗာရာဏသီ ဥဒယဇာတေက သု႐ုႏၶနဂရံ နာမ ဇာတာ။ စူဠေသာမဇာတေက သုဒႆနံ နာမ၊ ေသာဏနႏၵဇာတေက ျဗဟၼဝၯနံ နာမ၊ ခ႑ဟာလဇာတေက ပုပၹဝတီနာမ ၊ ဣမသၼႎ ပန ယုဓၪၥယဇာတေက ရမၼနဂရံ နာမ အေဟာသိ။ ဧဝမႆ ကဒါစိ နာမံ ပရိဝတၱတိ။” (စရိယာ၊႒၊ ၁၇၇) ဟူေသာ စရိယာပိဋက အ႒ကထာအတိုင္း “ဥဒယ(ဘဒၵ) ဇာတ္ေတာ္တြင္ သု႐ုႏၶနၿမိဳ႕-ဟု ေခၚ၏။ စူဠသုတေသာမဇာတ္ေတာ္တြင္ သုဒႆနၿမိဳ႕ဟု ေခၚ၏။ ေသာဏနႏၵ ဇာတ္တြင္ ျဗဟၼဝၯနၿမိဳ႕ဟု ေခၚတြင္၏။ (စႏၵကုမာရ) ခ႑ဟာလဇာတ္ေတာ္တြင္ ပုပၹဝတီ အမည္ရ၏။ ယုဓၪၥယဇာတ္ေတာ္တြင္ ရမၼၿမိဳ႕ဟု ေခၚတြင္၏။
ဗာရာဏသီ-ဟု အမည္ရသည့္အခါ၌လည္း အၿမဲတမ္း ျဗဟၼဒတ္- အမည္ရွိေသာ မင္းခ်ည္း မဟုတ္ပါ။ ဂိရိဒတၱဇာတ္တြင္ ဗာရာဏသီျပည္၌ သာမ- မည္ေသာ မင္း ထီးနန္းစိုးစံေၾကာင္း လာ၏။ ထိုဗာရာဏသီျပည္၌ပင္ ဓမၼဓဇဇာတ္တြင္ ယသပါဏိမင္း၊ မဟာပိဂၤလဇာတ္တြင္ မဟာပိဂၤလမင္း၊ ဂါမဏိ စႏၵဇာတ္တြင္ ဇနသႏၶမင္း၊ ဒူတဇာတ္တြင္ ေဘာဇနသုဒၶိကမင္း၊ ခႏၲီဝါဒီဇာတ္တြင္ ကလာဗုမင္း၊ ကာဠဗာဟုဇာတ္တြင္ ဓနၪၥယမင္း၊ စူဠဓမၼပါလဇာတ္တြင္ မဟာပတာပမင္း၊ သုေယာနႏၵီဇာတ္တြင္ တမၺမည္ေသာမင္း၊ သတၳဳဘသၱဇာတ္တြင္ ဇနကမင္း၊ ကုမၻကာရဇာတ္တြင္ ေသနကမင္း၊ ဒဠႇဓမၼဇာတ္တြင္ ဒဠႇဓမၼမင္း၊ ဂိဇၥ်ဇာတ္တြင္ ေသနကမင္း၊ မဟာကဏွဇာတ္တြင္ ဥသိနကမင္း၊ ဘလႅာတိယဇာတ္တြင္ ဘလႅာတိယမင္း၊ ဟတၳိပါလဇာတ္တြင္ ဧသုကာရီမင္း၊ မဟာဟံသဇာတ္တြင္ သံယမမင္း၊ ေတမိဇာတ္တြင္ ကာသိမင္း မင္းျပဳေၾကာင္း အသီးသီးလာရွိ၏။ ဗာရာဏသီျပည္တြင္ ဘုရားေလာင္း မင္းျပဳသည္ရွိေသာ္ စသည္ျဖင့္ အမည္နာမ အထူးမျပဳဘဲ ေဖာ္ျပထားေသာ ဇာတ္ေတာ္မ်ားလည္း မ်ားစြာရွိေသး၏။
ျဗဟၼဒတ္မင္း ဟူရာ၌လည္း တစ္ဦးတည္းကို ဆိုလိုသည္မဟုတ္၊ ျဗဟၼဒတၱ- ဟူသည္ မ်ိဳးႏြယ္အမည္၊ သို႔မဟုတ္ မင္းဆက္အမည္-ဟု ပညာရွင္မ်ား ယူဆၾက၏။ ဘုရားရွင္ကို သိဒၶတၳ-ဟု ေခၚေဝၚသံုးစြဲျခင္းမျပဳဘဲ ေဂါတမဟု မ်ိဳးႏြယ္အမည္ကို ေခၚေဝၚသကဲ့သို႔၊ သို႔မဟုတ္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ ဟူရာ၌ စတုတၳေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္၊ ပၪၥမေျမာက္ ေဂ်ာ့ဘုရင္ စသည္ျဖင့္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း မဟုတ္သကဲ့သို႔ မွတ္ယူသင့္ပါသည္။
“မင္းမသိ ျဗဟၼဒတ္၊ ျပည္မသိ ဗာရာဏသီ” ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားကား အေတြ႕ရမ်ားသျဖင့္ ဇာတ္ေတာ္မ်ားကို ျပန္လည္ေျပာျပသည့္အခါ မင္းအမည္ကို မမွတ္မိလွ်င္ ျဗဟၼဒတ္၊ ျပည္ကုိ မမွတ္မိလွ်င္ ဗာရာဏသီဟု ေျပာလိုက္လွ်င္ မွန္ကန္ဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားသျဖင့္ “မင္းမသိ ျဗဟၼဒတ္၊ ျပည္မသိ ဗာရာဏသီ-လို႔သာ ေျပာလိုက္ကြာ” စသည္ျဖင့္ ေျပာဆိုၾကရာမွ ဆို႐ိုးစကားသဖြယ္ ျဖစ္လာသည္ဟု ယူဆပါသည္။
အရွင္ေကာဝိဒ (ေယာ)