(ဒီမိုကေရစီ ေမာ္ဒန္ျဖစ္ေရး ၁၁ ပါး - ေမာင္စူးစမ္း)
ေပၚထြန္းမည့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္တြင္ ဒီမုိကေရစီေမာ္ဒန္ျဖစ္ရန္ မည္သည့္အေျခအေနမ်ား လိုအပ္ပါ သနည္းဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာ ေပၚသည္။ ဒီမုိကေရစီ၌ ေရွးေဟာင္း ၂၀ ရာစုႏွစ္ႏွင့္ ၂၁ ရာစုႏွစ္တို႔ဟူ၍ ပံုစံအ မ်ိဳး မ်ိဳးရွိေလရာ ထူေထာင္မည့္ ဒီမုိကေရစီသည္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏွင့္အတူ ေမာ္ဒန္ျဖစ္ဖို႔ လိုသည္။
ခ်မွတ္ရရွိထားေသာ ႏိုင္ငံေရးပံုစံခြက္၌ ေအာက္ပါလကၡဏာတို႔ ပါ၀င္သည္။
- ႏုိင္ငံေရးစနစ္တြင္ အရပ္ဘက္ကုိယ္စားျပဳမႈႏွင့္ စစ္ဘက္ကုိယ္စားျပဳမႈတို႔ဟူ၍ စံုတြဲပါရွိရာ သီအိုရီအရ ဤကုိယ္စားျပဳမႈႏွစ္ရပ္သည္ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာမွန္ရမည္။
- လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္မည္။
- ပါတီစံုႏိုင္ငံေရးစနစ္ျဖစ္မည္။
- အာဏာရပါတီဆိုၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မ်က္ႏွာစာတစ္မ်ိဳး ေပၚမည္။ (၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ ပြဲတြင္ အာဏာရပါတီဆုိၿပီး မရွိခဲ့ေပ။ ယခု အာဏာရအဖြဲ႔က ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဖြဲ႔စည္းလာသည္။)
ထို႔ေၾကာင့္ အထက္ပါလကၡဏာေလးပါးရွိေသာ ႏုိင္ငံေရးပံုစံခြက္ကို ေခတ္မီေသာ ဒီမုိကေရစီျဖစ္ ေအာင္ (ေမာ္ဒန္ဒီမိုကေရစီျဖစ္ေအာင္) မည္ကဲ့သို႔ ဖန္တီးမည္နည္းဟူေသာ အေရးႀကီးသည့္ ပုစၧာတစ္ရပ္ ေပၚသည္။ ဒီမုိကေရစီဟုေျပာ႐ံုျဖင့္ မလံုေလာက္။ ဒီမိုကေရစီသည္ ေမာ္ဒန္ျဖစ္ရဦးမည္။
လိုအပ္ခ်က္ ၁၁ ပါး
ေမာ္ဒန္ဒီမိုကေရစီျဖစ္ေရးအတြက္ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ဘားနက္ခရစ္က လိုအပ္ခ်က္ ၁၁ ပါးကို ရွင္းျပသည္။ ဤလိုအပ္ခ်က္ ၁၁ ပါးသည္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီပံုစံခြက္ႏွင့္ မည္သို႔ အံကိုက္ျဖစ္ သနည္းဟု လက္ေတြ႔က်က် စဥ္းစားသံုးသပ္ရန္ လုိသည္။
ဒီမုိကေရစီ ေမာ္ဒန္ျဖစ္ေရးအတြက္ ေအာက္ပါလကၡဏာမ်ား လိုအပ္သည္။
- ႏုိင္ငံသားတို႔၏ ဆႏၵအေလ်ာက္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈရွိရမည္။
- သစၥာခံမႈသည္ ဆႏၵအေလ်ာက္ ျဖစ္ရမည္။ ဘာသာေရးႏွင့္ ကင္းရွင္းရမည္။ အာဏာက်င့္သံုး သည့္ျဖစ္ရပ္သည္ အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံတို႔ၾကား ထားရွိေသာ ပဋိညာဥ္အရ ျဖစ္ရမည္။
- လူလတ္တန္းစား ေပၚထြန္းအားေကာင္းရမည္။
- အထက္လႊာအီလစ္ ရွိရမည္။ အီလစ္သည္ တည္ၿငိမ္မႈကို ထိန္းသည္။ ေခတ္ကို ေရွ႕ေဆာင္သည္။
- စံနမူနာျပ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရွိရမည္။ အထူးသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ရွိရမည္။
- စီးပြားေရးစနစ္ အမ်ိဳးအစားသည္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး (၀ါ) အရင္းရွင္စနစ္ စီးပြားေရးျဖစ္ရမည္။
- ပစၥည္းဆုိင္ရာ သီအိုရီတို႔တြင္ ပုဂၢလိကပိုင္ဆုိင္မႈကို အားေပးရမည္။ ပစၥည္းသည္ လႈပ္ရွားလာေသာ မိုဘိုင္းလ္ျဖစ္ရမည္။
- ဥပေဒအေပၚ သေဘာထားတြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒႏွင့္ ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔မွ ျပ႒ာန္းေသာ ဥပေဒတို႔ဟူ၍ ရွိေနရာ ဥပေဒအသစ္တို႔ကို ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းေစရမည္။
- ပညာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာထားတြင္ ပညာသည္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာမႈရွိရမည္။ ပညာသည္ ႏုိင္ငံေရးပါ၀ါ၏ လက္နက္ကိရိယာ မျဖစ္ေစရ။
- သတင္းအခ်က္အလက္တို႔သည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ရမည္။ ေၾကညာခ်က္တို႔က သတင္းျဖစ္သည္ထက္ စာနယ္ဇင္းတို႔က သတင္းျဖစ္ရမည္။
- ဒီမိုကေရစီတြင္ ညႇိႏိႈင္းေရးကို အားထားရမည္။
ဒီမုိကေရစီေမာ္ဒန္ျဖစ္ရန္ အထက္ဆိုခဲ့ပါ လကၡဏာမ်ား ျပည့္စံုရန္လိုသည္။
ေမာင္စူးစမ္း
အၫႊန္း - Harvard Series
[The VOICE Weekly, အတြဲ-၆၊ အမွတ္-၃၅၊ စာမ်က္နွာ-၁၉]
အၫႊန္း - Harvard Series
၁ ေဒၚလာ= ၉၈၀ က်ပ္
၁ ဘတ္ = ၃၁ က်ပ္
