တစ္ခ်ိဳ႕သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြမွာပါတဲ့ သတင္းေတြဟာ သတင္းတစ္ခုရဲ႕စံခ်ိန္စံညႊန္း ေဘာင္ အတြင္း ကေနခြဲထြက္ၿပီးေတာ့ သတင္းလို႔နာမည္တပ္ၿပီး ေရးသားေနၾကတာေတြကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ သတင္းရဲ႕ တိက်မႈ႔၊ ရိုးသားမႈ၊ ဘက္မလိုက္မႈ႕စတဲ့ ဂုဏ္ေတြကိုညွိဳးႏြမ္းေစပါတယ္။
ဒီလိုေရးသားမႈေတြဟာ နားလည္မႈလြဲမွားေစၿပီး မလိုလားအပ္တဲ့ အက်ိဳးရလဒ္မ်ိဳးေတြကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့အျပင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ နားနဲ႔မ်က္စိတို႔ကိုလည္း ထိုးေဖာက္ပစ္ရာေရာက္ပါတယ္။ မေရရာ မေသျခာတဲ့ သတင္းလို႔နာမည္တပ္ထားတဲ့သတင္းေတြနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ကေလာင္တံနဲ႔ေခ်ာက္ထဲ ကေလာ္ ပစ္ခ်ရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။
အမွန္စင္စစ္သတင္းေရးသားတဲ့သူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ထက္ ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာေကာ ဗဟုသုတပိုင္းဆိုင္ရာမွာပါ အမ်ားႀကီးသာလြန္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ။
ဘာေၾကာင့္အထက္ကေျပာခဲ့သလို ေရးေနၾကတာလဲဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ့ဦးေႏွာက္ ေသးေသးေလးနဲ႔ ဘယ္လိုမွစဥ္းစားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ထက္ သိတတ္နားလည္တဲ့ သတင္းဆရာေတြကို ေ၀ဖန္ေနမယ့္အစားကိုယ္ကိုတိုင္ သတင္းတစ္ခုဟုတ္မဟုတ္ အေၾကာင္းအရာကို လက္ခံသင့္မခံသင့္ကို သတင္းရဲ႕စံေပတံနဲ႔ တုိင္းတာၿပီးဖတ္ၾက လက္ခံၾကရေအာင္ပါ။
ေအာက္မွာ..... တစ္ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ သတင္းတစ္ခုရဲ႕ ရွိရမယ့္ စံႏႈန္းေတြကို ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္.....
အမွန္စင္စစ္သတင္းေရးသားတဲ့သူေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ထက္ ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာေကာ ဗဟုသုတပိုင္းဆိုင္ရာမွာပါ အမ်ားႀကီးသာလြန္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ။
ဘာေၾကာင့္အထက္ကေျပာခဲ့သလို ေရးေနၾကတာလဲဆိုတာကိုေတာ့ က်ေနာ့ဦးေႏွာက္ ေသးေသးေလးနဲ႔ ဘယ္လိုမွစဥ္းစားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ထက္ သိတတ္နားလည္တဲ့ သတင္းဆရာေတြကို ေ၀ဖန္ေနမယ့္အစားကိုယ္ကိုတိုင္ သတင္းတစ္ခုဟုတ္မဟုတ္ အေၾကာင္းအရာကို လက္ခံသင့္မခံသင့္ကို သတင္းရဲ႕စံေပတံနဲ႔ တုိင္းတာၿပီးဖတ္ၾက လက္ခံၾကရေအာင္ပါ။
ေအာက္မွာ..... တစ္ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ သတင္းတစ္ခုရဲ႕ ရွိရမယ့္ စံႏႈန္းေတြကို ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္.....
ကဲ................
ေလ့လာလိုက္ၾကရေအာင္!
၁။ No Accuracy တိက်မွန္ကန္မွဳ မရွိတဲ့အခ်က္ေတြပါေနျခင္း-ဥပမာ- နာမည္၊ ေနရပ္္
အဖြဲ ့အစည္း စာလံုးေပါင္းမွားျခင္း။ (သတင္းမွာ တင္းက်ပ္တဲ့ တိက်မႈေတြရွိပါတယ္
အဲဒီထဲမွာ သတ္ပံုလည္းပါပါတယ္ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သတ္ပံုတစ္ခုဟာလည္း
ဥပေဒကို လက္တစ္လံုးျခား လုပ္ႏိုင္လို႔ပါပဲ။)
၂။ No Objectivity သတင္းေထာက္ရဲ ့အယူအဆ ခံစားခ်က္ေတြပါေနျခင္း-(သတင္းေရးသား တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာကိုပဲ တိတိက်က် ျပတ္ျပတ္သားသား ေရးရပါမယ္ မိမိရဲ႕ ပုဂၢလိက ခံစားခ်က္ကိုထည့္ေရးရန္ အေၾကာင္းမရွိေပ။)
၃။ No Balance + Fairness ဘက္လိုက္မွဳ မမွ်တမွဳေတြပါေနျခင္း-
ဘက္ႏွစ္ဘက္ရွိတဲ့သတင္းမ်ဳိးမွာ တဘက္ကေျပာဆိုခ်က္ေတြသာပါျပီး
တျခားတဘက္က မပါတာမ်ဳိး။
ဘက္ႏွစ္ဘက္ရွိတဲ့သတင္းမ်ဳိးမွာ တဘက္ကေျပာဆိုခ်က္ေတြသာပါျပီး
တျခားတဘက္က မပါတာမ်ဳိး။
၄။ No Transparency သတင္းဘယ္ကရရွိမွန္း စစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ေဖၚျပကိုးကားခ်က္ေတြ မပါျခင္း-
သတင္းစီးဆင္းရာ လမ္းေၾကာင္းေပ်ာက္ေနျခင္း။
၅။ No Completeness သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ရွိရမည့္ အဂၤါရပ္ေတြ ျပည့္စံုစြာ မပါရွိျခင္း။
မွတ္ခ်တ္။ ။ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ရွိရမည့္အဂၤါရပ္ေတြကေတာ့ ဘယ္သူက၊ ဘာ့ေၾကာင့္ ဘယ္ေနရာမွာ၊ ဘယ္တုန္းက၊ ဘာကို၊ ဘယ္လိုလုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ (ဘ-၆ လံုး)ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အားလံုးပဲ မွန္ကန္တဲ့သတင္းေတြကို ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ဖတ္ရႈ႕ျပီး မ်က္စိပြင့္၊ နားပြင့္ ျဖစ္ၾကပါေစ။.............