(ေမး) (လ်ဴဒါန္းခ်ိန္ သင့္-မသင့္)
တပည့္ေတာ္ ေန႔စဥ္နံနက္ ၄း၃၀ အခ်ိန္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားကို
(၁) ဆီမီး၊
(၂) မ်က္ႏွာသစ္ေတာ္ေရႏွင့္ မ်က္ႏွာသုပ္ပ၀ါ၊
(၃) ေသာက္ေတာ္ေရ၊
(၄) မုန္႔ဆြမ္း ဆက္ကပ္ လွဴဒါန္းပါသည္။ ထိုသို႔ ျပဳျခင္းသည္ သင့္-မသင့္၊ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္က
က်ိန္းစက္ရာမွ ထ-မထ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
( ကိုေက်ာ္၀င္း-စမ္းေခ်ာင္း)
(ေျဖ)
ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေတာ္မူစဥ္က ဗုဒၶကိစၥငါးပါးတြင္ ေနာက္ဆံုးကိစၥျဖစ္ေသာ ပစၧိမယာမ္
(နံက္ ၂-နာရီမွ ၆-နာရီအထိ) ကို သံုးပံုပံု၍ ပထမအခ်ိန္ (နံနက္ ၂-နာရီမွ ၃-နာရီ မိနစ္ ၂၀-ထိ) အခ်ိန္ကို တေန႔တညတာ ခႏၶာကိုယ္၏ ေညာင္းညာမႈတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္ရန္ စၾကႍေလွ်ာက္ေတာ္မူပါသည္။
ဒုတိယအခ်ိန္ (၃-နာရီ ၂၀-မိနစ္မွ ၄-နာရီ ၄၀-မိနစ္ထိ) ခႏၶာကိုယ္ ပင္ပန္းမႈ ေျပေပ်ာက္ေစရန္ ကိ်န္းစက္ေတာ္မူပါသည္။
တတိယအခ်ိန္ (၄-နာရီ ၄၀-မိနစ္မွ ၆-နာရီအထိ) ကၽြတ္ထိုက္ေသာ သတၱ၀ါေ၀ေနယ်မ်ားကို ၾကည့္ရႈေတာ္မူပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ၄-နာရီ ၄၀-မိနစ္အခ်ိန္ေလာက္မွာ ဘုရားရွင္ က်ိန္းစက္ရာမွ ထေတာ္မူပါသည္။
ဆီမီး၊ မ်က္ႏွာသစ္ေတာ္ေရႏွင့္ မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါ၊ ေသာက္ေတာ္ေရတို႔ကို က်ိန္းစက္ရာမွ ထခ်ိန္ အခ်ိန္ကိုက္ လွဴဒါန္းလိုလွ်င္ ၄-နာရီ မိနစ္ ၄၀-တြင္ လွဴဒါန္းႏိုင္ပါသည္။
မုန္႔ဆြမ္းတို႔ကိုေတာ့ က်ိန္းစက္ရာမွ ထခ်ိန္ကို အဓိကမထားဘဲ အရုဏ္တက္ခ်ိန္ဇယားအတိုင္း လွဴဒါန္းျခင္းက ပို၍ သဘာ၀က်ပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) (ပ႒ာန္းရြတ္ဆိုပံု မွန္-မမွန္)
တပည့္ေတာ္ ေန႔စဥ္အိမ္မွထြက္တိုင္း လမ္းသြားရင္း နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ၊ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္း၊ သမၺဳေဒၶ ဂါထာေတာ္တို႔ကို အေခါက္ေရ (၉၀) စီ ရြတ္ဆိုပူေဇာ္ပါသည္။ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္းကို ၉-ေခါက္ထက္ပိုမရြတ္သင့္ဟု ေျပာၾကရာ မွန္-မမွန္ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
( ကိုေက်ာ္၀င္း-စမ္းေခ်ာင္း)
(ေျဖ) ဂုဏ္ေတာ္မ်ား၊ ပရိတ္၊ ပ႒ာန္းတရားေတာ္မ်ားသည္ မ်ားမ်ားပူေဇာ္ႏိုင္ေလ ပို၍ အာနိသင္ထက္ေလ ျဖစ္ပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) (ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ဟင္းျမည္းျခင္း)
ဘုရားႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ားအား ဆြမ္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းရန္ ခ်က္ျပဳတ္ၾကရာ၌ ဇြန္းဖ်ားျဖင့္ ခပ္ျပီး စားဦးစားဖ်ားကို ျမည္းၾကည့္ျခင္းသည္ အျပစ္ ရွိ-မရွိ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
(ကိုေက်ာ္၀င္း-စမ္းေခ်ာင္း)
(ေျဖ) ခ်က္ျပဳတ္စဥ္ အရသာေကာင္း မေကာင္း၊ အေပါ့ အငန္ သိရံုျမည္းျခင္းမွာ အျပစ္မရွိပါ။ ခ်က္ျပဳတ္ျပီးမွ စားခ်င္စိတ္ျဖင့္ ျမည္းဟန္ေဆာင္ျပီး စားျခင္းငွါ မသင့္ပါ။
********************************************************************************
(ေမး) (စိတ္)
စိတ္ေၾကာင့္ လူ-နတ္-ျဗဟၼာ-ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ရသည္ ဆိုသည္မွာ မွန္ပါသလား။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ စိတ္ကို မည္ကဲ့သို႔ ထိန္းသိမ္းရမည္ကို ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
(ညီညီစိုး-ေညာင္ေလးပင္)
(ေျဖ)
သက္ရွိသက္မဲ့ ေလာကႀကီးတခုလံုးကို စိတ္က ဦးေဆာင္ပါသည္။ စိတ္ေၾကာင့္ပင္ ကမၻာေလာကႀကီး ျဖစ္ရပ်က္ရသည္။ သတၱ၀ါတို႔သႏၲာန္၌ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ အကုသိုလ္တရားတို႔ မ်ားလာေသာေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးပ်က္စီးရသည္။ သတၱ၀ါတို႔သႏၲာန္၌ ကမၻာေလာကႀကီးအသစ္ ျပန္ျဖစ္ေစလိုေသာ စိတ္ေၾကာင့္ပင္ ကမၻာသစ္ႀကီး ျပန္လာရ၏။
မိမိ၏စိတ္က ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ-ဘံုတို႔ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာစိတ္ေၾကာင့္ပင္ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ-ျဖစ္ရ၏။ လူ-နတ္-ျဗဟၼာ-အျဖစ္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ စိတ္ေၾကာင့္ပင္ လူ-နတ္-ျဗဟၼာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ ျဖစ္ရ၏။
ဤစကားရပ္၌ ေစာဒကတက္ဖြယ္ ရွိျပန္သည္မွာ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ ျဖစ္ခ်င္ေသာစိတ္ကား လူတိုင္းတြင္ မရွိေသာ္လည္း အဘယ္ေၾကာင့္ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ-ျဖစ္ရပါသနည္း ဆိုေသာ္ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ အကုသိုလ္ကံတို႔ကို ျပဳခ်င္စိတ္ရွိၾကေသာေၾကာင့္ပင္ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ ဘံုသို႔ေရာက္ေစတတ္ေသာ အကုသိုလ္ကံတို႔ကို ျပဳျဖစ္ၾက၏။ ထိုသို႔ျပဳျဖစ္ျခင္းသည္ပင္ ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာဘံုကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ စိတ္ဆႏၵေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာဘံုကို မႀကိဳက္မႏွစ္သက္ေသာသူသည္ ငရဲ-စေသာဘံုသို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ အကုသိုလ္ကံတို႔ကို ျပဳခ်င္စိတ္ရွိမည္ မဟုတ္ပါ။
ေလာကႀကီးတြင္ (စိတ္) အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္၍ လိုခ်င္မႈ (တဏွာ) အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္လာ၏။
လိုခ်င္မႈ တဏွာအမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္၍ ကုသိုလ္-အကုသိုလ္(ကံ) အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္လာ၏။
ထို (ကံ) အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆန္းၾကယ္၍ လူ-နတ္-ျဗဟၼာ-ငရဲ-တိရစၧာန္-ျပိတၱာ (သတၱ၀ါ) အမ်ိဳးမ်ိဳး၊
သက္ရွိသက္မဲ့ ေလာကႀကီး အမ်ိဳးမ်ိဳး အဆန္းတၾကယ္ ျဖစ္လာရ၏။
တေလာကလံုး ဆန္းၾကယ္သမွ် စိတ္က ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါ၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က စိတၱံ ဒႏၲံ သုခါ၀ဟံ-စိတ္ကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းသိမ္း၍ (ဆံုးမ၍) အသံုးခ်သြားႏိုင္လွ်င္ ခ်မ္းသာမွာ မလြဲဧကန္ ျဖစ္ပါ၏။ စိတ္ကို ထိန္းသိမ္းရန္ နည္းမ်ားမွာ သီလအက်င့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေမတၱာဘာ၀နာစေသာ သမထဘာ၀နာ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ၀ိပႆနာ ဘာ၀နာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို ပြားမ်ားက်င့္ၾကံေသာအားျဖင့္ ထိန္းသိမ္းရပါမည္။
********************************************************************************
(ေမး) (သက္သတ္လြတ္နဲ႔ သီလ)
အရွင္ဘုရား၊ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းထက္ ဥပုသ္သီလ ေဆာက္တည္ျခင္းက ပို၍ အက်ိဳးရွိသည္ဟု တပည့္ေတာ္မ ယူဆပါသည္။ မွန္-မမွန္ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါ အရွင္ဘုရား။
(ခြါညိဳ-စစ္ကိုင္းျမိဳ႔)
(ေျဖ)
မွန္ပါသည္။ သက္သတ္လြတ္ စားျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကပင္ ေဒ၀ဒတ္က- သံဃာေတာ္မ်ားကို ရာသက္ပန္ သက္သတ္လြတ္ ဘုဥ္းေပးသံုးေဆာင္ဖို႔ ပညတ္ေပးရန္-ေတာင္းဆိုခဲ့ဖူးပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က လက္မခံခဲ့ပါ။
မိမိအတြက္ သီးသန္႔ရည္ရြယ္၍ သတ္သည္ကို ျမင္ေသာ္၄င္း၊ ၾကားေသာ္၄င္း၊ မိမိယံုမွားသံသယ ၀င္မိေလာက္ေအာင္ အေျခအေနမ်ိဳးရွိေနလွ်င္ေသာ္၄င္း ထိုသားငါးဟင္းကို မစားေကာင္းပါ။
ျမင္ျခင္း၊ ၾကားျခင္း၊ ယံုမွားသံသယျဖစ္ျခင္း၊ အလ်ဥ္းမရွိပါက ထိုသားငါးဟင္းကို စားေကာင္းပါသည္။
သို႔ေသာ္-သက္သတ္လြတ္စားျခင္း၏ အက်ိဳးတရားမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ဆရာေတာ္အခ်ိဳ႔ က်န္းမာေရးအတြက္၊ သြားနာသက္သာရန္အတြက္၊ အသီးအႏွံမ်ားသာ စားၾကပါသည္။ အသက္ရလာသည္ႏွင့္အမွ် အဆီဓာတ္မ်ားျပားလာရာ အသီးအႏွံမ်ားသာ စားျခင္းျဖင့္ အဆီဓာတ္ကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ျပီး ေသြးတိုး-ႏွလံုး-ေလငန္း စေသာ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ကင္းေ၀းေစႏိုင္ပါသည္။
လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ႏြားသားကို ေက်းဇူးရွင္ျဖစ္၍ မိဘ၏အသားကို စားသည္ႏွင့္တူေသာေၾကာင့္ မစားသင့္ေၾကာင္း ႏြားေမတၱာစာ ေရးသားေတာ္မူခဲ့၏။
မင္းကြန္းတိပိဋက ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကလည္း ကိုယ္တိုင္ပင္ အသီးအႏွံမ်ားသာ စားျပီး ႏြားသားကို ေက်းဇူးရွင္ျဖစ္၍ မစားရန္ႏွင့္ ၀က္သားကို ေလငန္းေရာဂါ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေစတတ္၍ မစားရန္ တပည့္မ်ားကို မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္။
ထို႔ထက္ သတၱ၀ါအားလံုး၏ အသားကို မစားဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ျခင္းသည္ ေကာင္းပါသည္။ မစားဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ ႏိုင္သူမ်ားလွ်င္ သတၱ၀ါအမ်ားစု အသက္ေသရမႈ နည္းပါးသြားသျဖင့္ သတၱ၀ါတို႔အေပၚ ကရုဏာထားရာ ေရာက္ပါသည္။
သက္သတ္လြတ္စားျခင္း၊ မစားျခင္းကို အျငင္းအခံုျပဳစရာ မဟုတ္ပါ။ အျပစ္လြတ္ေသာနည္းျဖင့္ သားငါးဟင္းကို စားႏိုင္ပါသည္။ ေမတၱာဓာတ္၊ က်န္းမာေရး အသိစိတ္ဓာတ္ျဖင့္ သက္သတ္လြတ္စားျခင္းသည္လည္း ေကာင္းပါသည္။
ဥပုသ္ေစာင့္ျခင္းကား သီလအက်ိဳးတရား ျဖစ္ပါသည္။ ပို၍ အက်ိဳးႀကီးသည္မွာ မွန္ပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) (အိမ္ဘုရားေဆာင္တြင္ ဆည္းလည္းဆြဲလို႔ ရ-မရ)
အိမ္ဘုရားေဆာင္တြင္ ဆည္းလည္း လွဴဒါန္းလိုပါ၍ ရ-မရ သိခ်င္ပါသည္ ဘုရား။
(မေရႊစင္မိုးဦး-သန္လ်င္)
(ေျဖ)
ဆည္းလည္းကို ဘယ္ေနရာမွာ လွဴဒါန္းရမည္၊ ဘယ္ေနရာမွာ မလွဴဒါန္းေကာင္း စသည္ျဖင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ မရွိပါ။ လွဴလိုေသာ ေနရာတြင္ လွဴဒါန္းေကာင္းပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) (က်န္းမာသူႏွင့္ မက်န္းမာသူ)
ေလာက၌ အခ်ိဳ႔သူမ်ား ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ က်န္းမာၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႔မွာ တေရွာင္ေရွာင္ႏွင့္ လူမမာ ျဖစ္ေနရပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကြဲျပားျခားနားေနရပါသနည္း။ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
(မရွင္မင္း၊ မရွင္ႏွင္း၊ မျဂဴးျဂဴး-ကႏၲာရ၀တီ)
(ေျဖ)
ဘ၀အဆက္ဆက္ သူတပါးအသက္ကို သတ္ျဖတ္ညႇဥ္းဆဲျခင္း မျပဳဘဲ ေရွာင္ရွားခဲ့သူ၊ အသက္ရွည္ေၾကာင္း ဆြမ္း-ေဆး-ေက်ာင္း-ေကာင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳခဲ့သူမ်ား အသက္ရွည္ က်န္းမာၾကျပီး
ပါဏာတိပါတ တည္းဟူေသာ သူတပါးအသက္ကို သတ္ျဖတ္ညႇဥ္းဆဲခဲ့သူမ်ား အသက္တိုၾကပါသည္။
ယခုဘ၀မွာပင္ အသက္ရွည္ေၾကာင္း က်န္းမာေၾကာင္း ေကာင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။
အရွင္အႏုရုဒၶါ၏ ညီမေတာ္ (ေရာဟိနီ) မင္းသမီးကေလးသည္ ေရာဂါေ၀ဒနာ ႏွိပ္စက္ခံရေသာအခါ အႏုရုဒၶါ မေထရ္က ဇရပ္တေဆာင္ေဆာက္၍ တံျမက္လွည္းျခင္း၊ ၾကမ္းတိုက္ျခင္း၊ ေသာက္ေရ၊ သံုးေရ အမ်ိဳးမ်ိဳးထည့္ျခင္း၊ သံဃာ့ေ၀ယ်ာ၀စၥ၊ ဘုရားေ၀ယ်ာ၀စၥ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ယခုဘ၀မွာပင္ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းျခင္း အက်ိဳးမ်ား ရရွိပါသည္။
သီဟိုဠ္ (သီရိလကၤာ) ဘုရင္ ၀သဘမင္းႀကီးသည္လည္း ေရစစ္၊ ေဆး၀ါးမ်ား လွဴဒါန္းျခင္း၊ ေစတီေဟာင္း၊ ေက်ာင္းေဟာင္းမ်ား ျပဳျပင္ျခင္း၊ သီလမ်ား ေစာင့္ထိန္းျခင္းေၾကာင့္ ပုဏၰားပညာရွင္မ်ားက နန္စံသက္ ၁၂-ႏွစ္မွ်သာ အသက္ရွည္မည္ဟု ေဟာထားေသာ္လည္း နန္းစံသက္ ၄၄-ႏွစ္ထိ ယခုဘ၀မွာပင္ ရွည္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
အတိတ္က ကံေကာင္းခဲ့သည္-မေကာင္းခဲ့သည္ကို မသိႏိုင္ေသာ္လည္း ပစၥဳပၸန္မွာပင္ အသက္ရွည္ေၾကာင္း ေကာင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။
( ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၄-ခု ၾသဂုတ္လ)
၁ ေဒၚလာ= ၉၈၀ က်ပ္
၁ ဘတ္ = ၃၁ က်ပ္
