၉၃။ ရဟန္းတုိ႔ မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္အယူရွိကုန္ေသာ အခ်ဳိ႕ေသာသမဏျဗာဟၼဏ တုိ႔သည္ရွိကုန္၏၊ (ထုိသူတုိ႔သည္) ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံးမ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ငါးမ်ဳိး
ေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ ျပကုန္၏။
မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ အယူရွိကုန္ေသာ ထုိအသွ်င္သမဏျဗာဟၼဏတုိ႔သည္ အဘယ္ကုိအေၾကာင္းျပဳ၍ အဘယ္ကုိ စြဲဲမွီ၍ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိငါးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ ျပကုန္သနည္း -

၉၄။ ရဟန္းတုိ႔ ဤေလာက၌ အခ်ဳိ႕ေသာ သမဏသည္လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏသည္လည္းေကာင္းဤသုိ႔ ဆုိေလ့ရွိ၏၊ ဤသုိ႔ ယူေလ့ရွိ၏ -
 ''အခ်င္း ဤအတၱသည္ ကာမဂုဏ္ငါးပါးတုိ႔ျဖင့္ ကုံလုံ ျပည့္စုံစြာ ေပ်ာ္ရႊင္စံစားရ၏၊ အခ်င္း ဤမွ်ျဖင့္ဤအတၱသည္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္၏''ဟု ဆုိေလ့ရွိ၏၊ ယူေလ့ရွိ၏။
ဤသုိ႔လွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပကုန္၏။ (၁-၄၀-၅၈)

၉၅။ ထုိသူကုိ အျခားသူက ဤသုိ႔ ဆုိ၏ -
 ''အခ်င္း သင္ဆုိေသာ ဤအတၱသည္ ရွိသည္သာတည္း၊ မရွိဟု ငါမဆုိ၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ဤမွ်ျဖင့္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ မေရာက္ေသး၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ အခ်င္းကာမဂုဏ္တုိ႔သည္ မျမဲဲကုန္၊ ဆင္းရဲဲကုန္၏၊ ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲဲျခင္း သေဘာရွိကုန္၏၊ ထုိ (ကာမဂုဏ္) တုိ႔၏ ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲဲျခင္းေၾကာင့္ ပူေဆြးျခင္း ငုိေၾကြးျခင္း ဆင္းရဲဲျခင္း ႏွလုံးမသာယာျခင္း ျပင္းစြာ ပူပန္ျခင္း ျဖစ္ကုန္၏၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ ကာမဂုဏ္တုိ႔မွ ကင္းဆိတ္၍သာလွ်င္ အကုသုိလ္တရားတုိ႔မွ ကင္းဆိတ္၍သာလွ်င္ ၾကံစည္ျခင္း (၀ိတက္) ႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာသုံးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း (၀ိစာရ) ႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ (နီ၀ရဏ) ကင္းဆိတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာႏွစ္သိမ့္ျခင္း (ပီတိ) ခ်မ္းသာျခင္း (သုခ) ရွိေသာ ပဌမစ်ာန္သုိ႔ ေရာက္၍ ေန၏၊ အခ်င္း ဤမွ်ျဖင့္ဤအတၱသည္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္၏''ဟု ဆုိ၏၊
ဤသုိ႔လွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပကုန္၏။ (၂-၄၁-၅၉)

၉၆။ ထုိသူကုိ အျခားသူက ဤသုိ႔ ဆုိ၏ -
 ''အခ်င္း သင္ဆုိေသာ ဤအတၱသည္ ရွိသည္သာတည္း၊ မရွိဟု ငါမဆုိ၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ဤမွ်ျဖင့္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ မေရာက္ေသး၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိ (ပဌမစ်ာန္) ၌ ၾကံစည္ျခင္း (၀ိတက္) သုံးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း (၀ိစာရ) ရွိေသာေၾကာင့္ ထုိ (စ်ာန္) ကုိၾကမ္းတမ္း၏ဟု ဆုိအပ္၏၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ ၀ိတက္ ၀ိစာရၿငိမ္းျခင္းေၾကာင့္ မိမိကုိယ္၌ စိတ္ကုိၾကည္လင္ေစတတ္ေသာ စိတ္တည္ၾကည္ျခင္း (သမာဓိ) ကုိ ပြါးေစတတ္ေသာ ၾကံစည္ျခင္း (၀ိတက္) မရွိေသာ သုံးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း (၀ိစာရ) မရွိေသာ တည္ၾကည္ျခင္း (သမာဓိ) ေၾကာင့္ ျဖစ္ ေသာ ႏွစ္သိမ့္ျခင္း (ပီတိ) ခ်မ္းသာျခင္း (သုခ) ရွိေသာ ဒုတိယစ်ာန္သုိ႔ ေရာက္၍ ေန၏၊ အခ်င္း ဤမွ်ျဖင့္ ဤအတၱသည္အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္၏''ဟု ဆုိ၏။
ဤသုိ႔လွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပကုန္၏။ (၃-၄၂-၆၀)

၉၇။ ထုိသူကုိ အျခားသူက ဤသုိ႔ ဆုိ၏ -
 ''အခ်င္း သင္ဆုိေသာ ဤအတၱသည္ ရွိသည္သာတည္း၊ မရွိဟု ငါမဆုိ၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ဤမွ်ျဖင့္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ မေရာက္ေသး၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိ (ဒုတိယစ်ာန္) ၌ ႏွစ္သိမ့္ျခင္း (ပီတိ) ဟူေသာ စိတ္တက္ၾကြးျခင္းရွိေသာေၾကာင့္ ထုိ (စ်ာန္) ကုိ ၾကမ္းတမ္း၏ဟု ဆုိအပ္၏၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ ႏွစ္သိမ့္ျခင္း (ပီတိ) ကုိလည္း မတပ္မက္ျခင္းေၾကာင့္သတိသမၸဇဥ္ႏွွင့္ ျပည့္စုံသည္ျဖစ္၍ လ်စ္လ်ဴ႐ႈလ်က္ ေန၏၊ ခ်မ္းသာ (သုခ) ကုိလည္း ကုိယ္ျဖင့္ ခံစား၏၊ အၾကင္ (တတိယစ်ာန္) ေၾကာင့္ ထုိသူကုိ 'လ်စ္လ်ဴ႐ႈသူ သတိရွိသူ ခ်မ္းသာစြာ ေနေလ့ ရွိသူ'ဟုအရိယာ (ပုဂၢိဳလ္) တုိ႔သည္ ေျပာၾကားကုန္၏၊ ထုိတတိယစ်ာန္သုိ႔ (ဤအတၱသည္) ေရာက္၍ ေန၏၊ အခ်င္း ဤမွ်ျဖင့္ ဤအတၱသည္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္၏''ဟု ဆုိ၏။
ဤသုိ႔လွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပကုန္၏။ (၄-၄၃-၆၁)

၉၈။ ထုိသူကုိ အျခားသူက ဤသုိ႔ ဆုိ၏ -
 ''အခ်င္း သင္ဆုိေသာ ဤအတၱသည္ ရွိသည္သာတည္း၊ မရွိဟု ငါမဆုိ၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ဤမွ်ျဖင့္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ မေရာက္ေသး၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထုိ (တတိယစ်ာန္) ၌ ခ်မ္းသာဟု စိတ္၏ ႏွလုံးသြင္းျခင္း ရွိေသာေၾကာင့္ ထုိ (စ်ာန္) ကုိ ၾကမ္းတမ္း၏ဟုဆုိအပ္၏၊ အခ်င္း ဤအတၱသည္ ခ်မ္းသာဆင္းရဲဲကုိ ပယ္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ေရွးဦးကပင္ လွ်င္၀မ္းေျမာက္ျခင္း ႏွလုံးမသာျခင္းတုိ႔၏ ခ်ဳပ္ႏွင့္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ဆင္းရဲဲခ်မ္းသာ မရွိေသာလ်စ္လ်ဴ႐ႈမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ သတိ၏ စင္ၾကယ္ျခင္းရွိေသာ စတုတၳစ်ာန္သုိ႔ ေရာက္၍ ေန၏၊ အခ်င္းဤမွ်ျဖင့္ ဤအတၱသည္ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္သုိ႔ ေရာက္၏''ဟု ဆုိ၏။
ဤသုိ႔လွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သူတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပကုန္၏။ (၅-၄၄-၆၂)

၉၉။ ရဟန္းတုိ႔ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ အယူရွိကုန္ေသာ ထုိသမဏျဗာဟၼဏတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ဤငါးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ ျပကုန္၏။ ရဟန္းတုိ႔ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္အယူရွိကုန္ေသာ သမဏျဗာဟၼဏအားလုံးတုိ႔သည္ ထင္ရွားရွိေသာ သတၱ၀ါ၏ အျမတ္ဆုံး မ်က္ေမွာက္ (ေလာကီ) နိဗၺာန္ကုိ ျပၾကလွ်င္ ဤငါးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဤ (ငါးမ်ဳိး) တုိ႔တြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျပကုန္၏။ ဤ (ငါးမ်ဳိး) တုိ႔မွ တစ္ပါးေသာ အေၾကာင္းမရွိ။ပ။ ျမတ္စြာဘုရား၏ဟုတ္မွန္ေသာ ဂုဏ္ကုိ မွန္စြာ ေျပာလုိၾကလွ်င္ အၾကင္ (တရား) တုိ႔ျဖင့္ ေျပာၾကရာ၏၊ နက္နဲဲကုန္ေသာ ။ပ။ ထုိတရားတုိ႔သည္ ဤသည္တုိ႔ပင္တည္း။

၁၀၀။ ရဟန္းတုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စြဲဲယူကုန္ေသာ ထုိသမဏျဗာဟၼဏတုိ႔သည္ ေနာက္အဖုိ႔ကုိစဲဲြမွီ၍ မ်ားျပားေသာ မိစၦာအယူျပစကားတုိ႔ကုိ ဤေလးဆယ့္ေလးမ်ဳိးေသာအေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ ေျပာေဟာကုန္၏။
ရဟန္းတုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စြဲဲယူကုန္ေသာ သမဏျဗာဟၼဏအားလုံးတုိ႔သည္ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စဲဲြမွီ၍ မ်ားျပားေသာ မိစၦာအယူျပစကားတုိ႔ကုိ ေျပာေဟာၾကလွ်င္ ဤေလးဆယ့္ေလးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဤ (ေလးဆယ့္ေလးမ်ဳိး) တုိ႔တြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေျပာေဟာကုန္၏၊ ဤ (ေလးဆယ့္ေလးမ်ဳိး) တုိ႔မွ တစ္ပါးေသာ အေၾကာင္းမရွိ။ပ။ ျမတ္စြာဘုရား၏ဟုတ္မွန္ေသာ ဂုဏ္ကုိ မွန္စြာ ေျပာလုိၾကလွ်င္ အၾကင္ (တရား) တုိ႔ျဖင့္ ေျပာၾကရာ၏၊ နက္နဲဲကုန္ေသာ ။ပ။ ထုိတရားတုိ႔သည္ ဤသည္တုိ႔ပင္တည္း။

၁၀၁။ ရဟန္းတုိ႔ ေရွးအဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေရွးအဖုိ႔ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေရွးအဖုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စြဲဲယူကုန္ေသာ သမဏျဗဟၼဏတုိ႔သည္ေရွးအဖုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စဲဲြမွီ၍ ဤေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ မ်ားျပားေသာမိစၦာအယူျပစကား တုိ႔ကုိ ေျပာေဟာကုန္၏။

၁၀၂။ ရဟန္းတုိ႔ ေရွးအဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေရွးအဖုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ ၾကံဆကုန္ေသာ ေရွးအဖုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စြဲဲယူကုန္ေသာ သမဏျဗဟၼဏအားလုံးတုိ႔သည္ ေရွးအဖုိ႔ ေနာက္အဖုိ႔ကုိ စဲဲြမွီ၍ မ်ားျပားေသာ မိစၦာအယူျပစကားတုိ႔ကုိ ေျပာေဟာၾကလွ်င္ ဤေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးေသာ အေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဤ (ေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိး) တုိ႔တြင္ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးေသာအေၾကာင္းတုိ႔ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေျပာေဟာၾကကုန္၏၊ ဤ (ေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိး) တုိ႔မွ တစ္ပါးေသာအေၾကာင္းမရွိ။

၁၀၃။ ရဟန္းတုိ႔ ''ဤေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိး၁ေသာ အယူတုိ႔သည္ ဤသုိ႔ စြဲဲယူထားလွ်င္ ဤသုိ႔မွားယြင္းစြာ သုံးသပ္ထားလွ်င္ ဤသုိ႔ လားရာရွိကုန္၏၊ ဤသုိ႔ တမလြန္ရွိကုန္၏''ဟု ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးေသာ အယူကုိ သိေတာ္မူ၏။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထုိ (ေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးေသာအယူ) ကုိလည္း သိေတာ္မူ၏။ ထုိ႔ထက္ အထူး သျဖင့္လြန္ျမတ္ေသာ တရားကုိလည္း သိေတာ္မူ၏၊ ထုိ (အထူးသျဖင့္ လြန္ျမတ္ေသာတရား) ကုိ သိေတာ္မူေသာ္လည္း မွားယြင္းစြာ မသုံးသပ္၊ မွားယြင္းစြာ မသုံးသပ္ေသာေၾကာင့္ ထုိ (ျမတ္စြာဘုရား) သည္ကုိယ္ေတာ္တုိင္သာလွ်င္ (နိဗၺာန္ကုိ) သိေတာ္မူ၏။
ရဟန္းတုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေ၀ဒနာတုိ႔၏ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ ခ်ဳပ္ေၾကာင္းကုိလည္းေကာင္း၊ သာယာဖြယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ အျပစ္ကုိလည္းေကာင္း၊ ေ၀ဒနာတုိ႔မွ ထြက္ေျမာက္ရာကုိလည္းေကာင္းဟုတ္မွန္ေသာအတုိင္း သိေတာ္မူသျဖင့္ (တစ္စုံတစ္ရာ) မစြဲဲလမ္းမူ၍ လြတ္ေျမာက္ေတာ္မူ၏။

၁၀၄။ ရဟန္းတုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အၾကင္ (တရား) တုိ႔ကုိ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ ထူးေသာ ဉာဏ္ျဖင့္မ်က္ေမွာက္ျပဳ၍ ေဟာေတာ္မူ၏၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ဟုတ္မွန္ေသာ ဂုဏ္ကုိ မွန္စြာေျပာလုိၾကလွ်င္ အၾကင္ (တရား) တုိ႔ျဖင့္ ေျပာၾကရာ၏၊ နက္နဲဲကုန္ေသာ ျမင္ႏုိင္ခဲဲကုန္ေသာ သိႏုိင္ခဲဲကုန္ေသာ ၿငိမ္သက္ကုန္ေသာ မြန္ျမတ္ကုန္ေသာ ၾကံစည္ျခင္းျဖင့္ မေရာက္ႏုိင္ကုန္ေသာ သိမ္ေမြ႕ကုန္ေသာ ပညာရွိတုိ႔သာ သိႏုိင္ကုန္ေသာ ထုိတရားတုိ႔သည္ ဤသည္တုိ႔ပင္တည္း။
၁။ မိစၦာအယူေျခာက္ဆယ့္ႏွစ္မ်ဳိးကား ပုဗၺႏၲကပၸိက တစ္ဆယ့္ရွစ္, အပရႏၲကပၸိက ေလးဆယ့္ေလးမ်ဳိးတည္း။