(ဘဒၵႏၲ ၀ါယာမသာရ ေျဖသည္ )
(ေမး) (အိပ္မက္မက္ေသာအခါ ျဖစ္ေသာစိတ္)
အရွင္ဘုရား၊ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ဘ၀င္စိတ္ျဖစ္ျပီး အိပ္မက္မက္ေသာအခါ မည္သည့္စိတ္ျဖစ္ပါသနည္း။ လူတေယာက္သည္ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ လမိုက္ည၌ အိပ္ရာမွထကာ အိမ္အျပင္ရွိ ထင္းတံုးမ်ားကို ပုဆိန္ျဖင့္ ခြဲစိတ္ျပီး ျပန္အိပ္ပါသည္။ မိုးလင္းေသာအခါ ခြဲထားေသာထင္းမ်ားကို သူခြဲမွန္းမသိေတာ့ပါ။
ထိုသူ ထင္းခြဲစဥ္ ျဖစ္ေပၚေသာစိတ္သည္ မည္သည့္စိတ္ ျဖစ္ပါသနည္း။ ေျဖၾကားေပးပါရန္ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။
(အဘိဓမၼာသင္တန္းသူ တဦး-ကမၻာေအး)
(ေျဖ)
အိပ္မက္မက္ခ်ိန္ျဖစ္ေသာစိတ္သည္ မေနာဒြါရ၀ီထိစိတ္ ျဖစ္သည္။ ထင္ရွားေသာ အိပ္မက္ျဖစ္လွ်င္ ၀ိဘူတာရံု မေနာဒြါရ၀ီထိစိတ္ျဖစ္ျပီး မထင္ရွားေသာ အိပ္မက္ျဖစ္လွ်င္ အ၀ိဘူတာရံု မေနာဒြါရ၀ီဌိစိတ္ ျဖစ္သည္။
အိပ္မက္မက္ျခင္း အေၾကာင္းမ်ားကို ပါရာဇိကဏ္ အ႒ကထာတြင္ ေဖာ္ျပရာ၌
(က) ေရွ႔ျဖစ္မည့္ကိစၥမ်ားကို ၾကိဳတင္သိျမင္ေသာ ပုဗၺနိမိတ္ အေနျဖင့္၄င္း။
(ခ) နတ္မ်ားက ေဆာင္ျပျခင္းေၾကာင့္၄င္း။
(ဂ) ဓာတ္ေခ်ာက္ခ်ားျခင္းေၾကာင့္၄င္း။
(ဃ) စိတ္စြဲလမ္း အားႀကီးေသာေၾကာင့္၄င္း မက္တတ္ပါသည္။
ထင္းခြဲစဥ္ျဖစ္ေသာစိတ္မွာ ပဥၥဒြါ၊ မေနာဒြါရ ၀ီထိစိတ္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ တခုခု ေဆာင္ရြက္လုပ္ကိုင္စဥ္ ၀ီထိစိတ္သာ ထင္ရွားသည္။ ဘ၀င္စိတ္ မထင္ရွားပါ။ မနက္မိုးလင္း၍ မသိျခင္းမွာ သတၱ၀ါတို႔၏ ေမ့တတ္ေသာ ပမာဒတရားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) (ေသဆံုးသူနဲ႔ သစ္ခက္)
အရွင္ဘုရား၊ အခ်ိဳ႔ရြာမ်ားတြင္ ေသသူကိုရည္စူး၍ ရက္လည္ဆြမ္းသြတ္ ျပဳလုပ္ရာ၌ ေသဆံုးသူျမႇဳပ္ႏွံရာသို႔ သြားျပီး သစ္ရြက္စိမ္း တခက္၊ ႏွစ္ခက္ ခ်ိဳးကာ ေသဆံုးသူကို တရားနာရန္ ဖိတ္ေခၚပါသည္။ ဤသို႔ျပဳလုပ္သျဖင့္ ေသဆံုးသူ တရားနာ လာ-မလာ၊ လိုက္-မလိုက္ သိလိုပါသည္ဘုရား။
(ေနာင္ပိန္သား ေမာင္ေမာင္-ေက်ာက္မဲျမိဳ႔)
(ေျဖ)
ေသဆံုးသူသည္ လူ႔ဘံု နတ္ဘံု တိရစၧာန္ဘံုသို႔မေရာက္ဘဲ လူတို႔ႏွင့္နီးစပ္ေသာ မိသားစုေဆြမ်ိဳးတို႔ျပဳေသာ ကုသိုလ္ကို ငံ႔လင့္ေနေသာ ေ၀မာနိကျပိတၱာမ်ိဳး ျဖစ္လွ်င္ က်န္ရစ္သူတို႔ျပဳေသာ ကုသိုလ္ကို အမွ်ယူ သာဓုေခၚႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေခၚယူကာ လိုက္ပါႏိုင္ပါသည္။
သစ္ခက္ျဖင့္ တသီးတသန္႔ ဖိတ္ေခၚ၍ ေလးေလးစားစား ျပဳျခင္းသည္ ပို၍ပင္ ေလးနက္ေကာင္းမြန္ပါသည္။ သစ္ခက္ျဖင့္ မေခၚေသာ္လည္း တရားနာခါနီးတြင္ နာမည္ေခၚ၍ ဖိတ္ၾကားျခင္းထံုးစံလည္း ရွိပါသည္။ ေကာင္းသည့္အေလ့အထ ျဖစ္ပါသည္။
********************************************************************************
(ေမး) ( သရဏဂံုတင္ျခင္းႏွင့္ ပရိတ္ရြတ္ျခင္း)
အရွင္ဘုရား၊ ကြယ္လြန္သူကို ရည္စူး၍ သရဏဂံုတင္ျခင္းႏွင့္ ပရိတ္ရြတ္ျခင္းကိစၥ သိလိုပါသျဖင့္ ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
(ေမာင္ေရႊေနာင္-ေက်ာက္မဲျမိဳ႔)
(ေျဖ)
ကြယ္လြန္သူကို ရည္စူး၍ သရဏဂံုတင္ျခင္း၊ ပရိတ္ရြတ္ျခင္း၊ တရားေပစာမ်ား ေဟာၾကားျခင္း စသည္တို႔မွာ အမွန္တကယ္ေတာ့ က်န္ရစ္သူမ်ားအတြက္ အဓိကလုပ္ရျခင္း ျဖစ္သည္။
က်န္ရစ္သူမ်ားက ဦးစြာ ကုသိုလ္ရေအာင္ သရဏဂံုလည္း တည္ေအာင္ ျပန္လည္ေဆာက္တည္ရ၏။
ပရိတ္နာ၊ တရားနာသျဖင့္ ဓမၼသ၀န ကုသိုလ္ရ၏။
လွဴသည့္အတြက္ ဒါနကုသိုလ္ ရ၏။
သီလခံယူသည့္အတြက္ သီလကုသိုလ္ ရ၏။
ထိုရေသာ ကုသိုလ္မ်ားကို ကြယ္လြန္သူအား အမွ်ေပးေ၀ျခင္းျဖစ္၏။ ကြယ္လြန္သူကို သရဏဂံုတင္၍ မရ။ အမွ်ေပး၍သာ ရ၏။
*********************************************************************************
(ေမး) (သရဏဂံု အက်ိဳး )
အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္တို႔အရပ္တြင္ ဆယ္ႏွစ္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးငယ္မ်ား ကြယ္လြန္ပါက သရဏဂံုမတင္ေကာင္းဟု၄င္း၊ ရွင္မျပဳေသးေသာ ေယာက်္ာေးလးမ်ား ကြယ္လြန္လွ်င္ သရဏဂံု မတင္ေကာင္းဟု၄င္း ေျပာဆိုေနၾကပါသည္။
တပည့္ေတာ္ သိခ်င္သည္မွာ-
(က) သရဏဂံု တင္သင့္ေသာအရြယ္။
(ခ) သရဏဂံု တင္ရျခင္းအေၾကာင္း။
(ဂ) သရဏဂံု တင္ရျခင္းအက်ိဳး။
(ဃ) သရဏဂံု တင္အပ္-မတင္အပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလည္း ေျဖၾကားေပးေတာ္မူပါဘုရား။
(ေမာင္၀စီ-မႏၲေလး)
(ေျဖ)
(က) ေဗာဓိမင္းသားဇာတ္၌ ေဗာဓိမင္သား၏မယ္ေတာ္သည္ ပဋိသေႏၶရစဥ္ကပင္ ေဗာဓိမင္းသားအတြက္ ရည္ရြယ္၍ သရဏဂံု ယူထား၏။
ေဗာဓိမင္းသားေလး ေမြးဖြားျပီး သိတတ္ေသာအရြယ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိခင္က သားအတြက္ ပဋိသေႏၶရစဥ္ကပင္ သရဏဂံု ယူထား၏။-ဟု ေျပာျပ၏။ ေဗာဓိမင္းသား နားလည္သြား၏။
ထိုအခါ မင္းသားသည္ ပဋိသေႏၶေနစဥ္ကပင္ သရဏဂံုတည္သူဟု ေျပာရေတာ့၏။ ဤကဲ့သို႔ မိဘမ်ားက သေႏၶသားဘ၀ကပင္ အႏၲရာယ္ကင္းေစရန္ ရည္ရြယ္၍ သရဏဂံု ယူေကာင္းေသးလွ်င္ ေမြးဖြားျပီးသူမ်ား အရြယ္မေရြး ယူေကာင္းသည္ဟု မွတ္ရမည္။
(ခ) သရဏဂံုတင္ရျခင္းမွာ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသံုးပါးကို ၾကည္ညိဳဆည္းကပ္ ရိုေသတတ္ျပီး ရတနာသံုးပါး၏ လမ္းညႊန္ခ်က္၊ ဆံုးမခ်က္အတိုင္း ေနထိုင္သူျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္သျဖင့္ အကုသိုလ္ျဖစ္စရာမရွိ၊ ကုသိုလ္သာ တိုးပြားစရာရွိသည္။ သရဏဂံုတင္ထားျခင္း၊ ယူထားျခင္းသည္ အကုသိုလ္ကိုပယ္၍ ကုသိုလ္သာ သယ္ယူႏိုင္ေသာဘ၀ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သရဏဂံုကို ယူထား၊ တင္ထားဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ဘုရား တရား သံဃာတို႔၏ ဆံုးမသည့္အတိုင္း ေနပါေတာ့မည္ဟု အဓိ႒ာန္ျပဳျခင္းကို သရဏဂံုတင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
(ဂ) သရဏဂံဳတင္ထား၊ ယူထား၊ စြဲျမဲထားသူမ်ားမွာ အကုသိုလ္ဟူသမွ် မျဖစ္ေတာ့ဘဲ ကုသိုလ္ဟူသမွ် တိုးပြားရေတာ့၏။ သရဏဂံု၏ အက်ိဳးကို ဇာတ္၀တၳဳတခုျဖင့္ သာဓကျပဳပါမည္။
ဘု၇ားေလာင္း ေ၀လာမပုဏၰားသည္ ေငြအျပည့္ထည့္ထားေသာ ေရႊခြက္၊ ေရႊအျပည့္ထည့္ထားေသာ ေငြခြက္၊ ရတနာ ၇-မ်ိဳး အျပည့္ထည့္ထားေသာ ေၾကးခြက္ စုစုေပါင္း ၈-ေသာင္း ၄-ေထာင္စီ၊ ဆင္၊ ျမင္း၊ ႏို႔စားႏြားမ၊ ရထား၊ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၈-ေသာင္း ၄-ေထာင္စီ၊ ထမင္းအိုး၊ ဟင္းအိုးမီးဖိုမ်ားကို မိုင္တရာ၀န္းက်င္အျပည့္ ၇-ႏွစ္ ၇-လ၊ ၇-ရက္ လွဴ၏။
ထိုအလွဴထက္ ေသာတာပန္တပါးကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
ေသာတာပန္ ၁၀၀-ထက္ သကဒါဂါမ္တပါးကုိ လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
သကဒါဂါမ္ ၁၀၀-ထက္ အနာဂါမ္တပါးကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
အနာဂါမ္ ၁၀၀-ထက္ ရဟႏၲာတပါးကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
ရဟႏၲာ ၁၀၀-ထက္ ပေစၥကဗုဒၶါတပါးကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
ပေစၥကဗုဒၶါ ၁၀၀-ထက္ သမၼာသမၺဳဒၶ ဘုရားတဆူကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
သမၼာသမၺဳဒၶဘုရား ၁၀၀-ထက္ သံဃိကေက်ာင္းအလွဴကို လွဴသည္က ပိုျမတ္၏။
သံဃိကေက်ာင္းအလွဴထက္ သရဏဂံု ၃-ပါးတည္သူက ပိုျမတ္၏-ဟု ဆိုပါသည္။
(ဃ) မိစၧာဒိ႒ိ အယူရွိသူမ်ား၊ ေသသူမ်ား သရဏဂံုတင္ရန္ -ယူရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
*******************************************************************************
(ေမး) ( ဘုရားအေနကဇာတင္ျခင္း)
အရွင္ဘုရား၊ ဘုရားအေနကဇာတင္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျဖၾကားေပးပါရန္ ရိုေသစြာ ေလွ်ာက္ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။
(မလွလွျမင့္-သာေကတ)
(ေျဖ)
အေနကဇာတင္ျခင္းကိစၥသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ ပုဂံေခတ္က စခဲ့သည္ဟု ဆိုၾက၏။ ေရွးအခါက ပုဂံျပည္မွာ ဘုရားေစတီပုထိုးအမ်ားႀကီး တည္ၾကသည္။ တည္ျပီးေသာအခါ ပူေဇာ္ပြဲအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္ၾကရာ၌လည္း ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္မႈပါ ထည့္သြင္း၍ ပူေဇာ္သမႈျပဳၾကသည္။
ထိုတြင္ ဘုရားအသစ္ ပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ဘုရားျဖစ္စကိုမွန္း၍ စိတ္ျဖင့္၄င္း၊ ႏႈတ္ျဖင့္၄င္း၊ ပြားမ်ားဆင္ျခင္ေသာတရားေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဆိုၾကရန္ စီမံၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္စ ပထမသတၱာဟ ေဗာဓိပင္ရင္းတြင္ တဏွာကၽြန္အျဖစ္မွ လြတ္ခဲ့ပံုကို အေနကဇာတိ သံသာရံ -စေသာ ဂါထာျဖင့္ စိတ္ေတာ္၌ ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အႏုလံု၊ ပဋိလံုတို႔ကို စိတ္ေတာ္ျဖင့္ပင္ ဆက္လက္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါသည္။
ထို႔ေနာက္ စိတ္ေတာ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ရသည္ကို အားရေတာ္မမူေသာေၾကာင့္ ႏႈတ္၀စီျဖင့္ ယဒါ ဟေ၀ -စေသာ ဂါထာေတာ္မ်ားကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္မူပါသည္။
တဖန္ စတုတၳသတၱာဟ၌ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူရာ ပ႒ာန္းက်မ္းေတာ္ႀကီးအေရာက္တြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ပါသည္။ ၄င္းကိုရည္ရြယ္၍ ပ႒ာန္း ၂၄-ပစၥည္း ရြတ္ပါသည္။
ဆက္လက္၍ ေအာင္ဂါထာမ်ားပါ၀င္ေသာ ပဗၺဏွသုတ္ကို ရြတ္ပြားဆုေတာင္းပါသည္။ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါသည္။ ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ၊ စိတ္ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ၊ ၀မ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္စရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထိုရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေသာ တရားေတာ္တို႔တြင္ အေနကဇာတိ သံသာရံ-သည္ အစဦးဆံုးရြတ္ဆိုေသာ တရားျဖစ္၍ အေနကဇာတင္သည္ဟု သတ္မွတ္ေျပာဆိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ခ်ိန္မွာ မိုးေသာက္ယံျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အရုဏ္တက္ခ်ိန္မွာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ သဘာ၀က်ေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါသည္။
ရွင္လူအမ်ား ဘုရားပူေဇာ္ၾကသည္မွာ ဗုဒၶံ-သက္ေတာ္ထင္ရွား သဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားကို၊ ဥဒၵိႆ-ရည္မွန္း၍ -ဟုဆိုသျဖင့္ အေနကဇာ မတင္ေသာ္လည္း သက္ရွိထင္ရွား ဘုရားအျဖစ္ကို ရည္မွန္း၍ ပူေဇာ္လွ်င္ ဘုရားပူေဇာ္ရက်ိဳး ရရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။
( ျမတ္မဂၤလာ ၂၀၀၉-ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ)
၁ ေဒၚလာ= ၉၈၀ က်ပ္
၁ ဘတ္ = ၃၁ က်ပ္
